Kolesterol dendiğinde çoğu insanın aklına “kötü” bir şey gelir. Ancak kolesterol, aslında vücudumuzun normal şekilde çalışması için gereklidir. Burada önemli olan, iyi kolesterol (HDL) ile kötü kolesterol (LDL) arasındaki dengedir. Peki HDL kolesterol nedir, neden “iyi kolesterol” olarak bilinir ve sağlığımız için neden bu kadar önemlidir?
HDL Kolesterol Nedir?
HDL, İngilizce “High-Density Lipoprotein” ifadesinin kısaltmasıdır ve “yüksek yoğunluklu lipoprotein” anlamına gelir. Halk arasında iyi kolesterol olarak bilinir. HDL kolesterol, kandaki fazla kolesterolü toplayarak karaciğere taşır. Böylece damar tıkanıklığını önler ve kalp-damar sağlığını korur.
Yani HDL kolesterolü, vücudun temizlik ekibi gibi düşünebiliriz. Damar duvarlarında biriken zararlı yağları temizleyerek, kalp krizi ve inme riskini azaltır.
HDL Kolesterol Değeri Kaç Olmalıdır?
HDL kolesterol seviyesinin yeterli düzeyde olması, kalp sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Genel olarak kabul edilen referans değerler şu şekildedir:
Kadınlarda: 50 mg/dL’nin üzerinde
Erkeklerde: 40 mg/dL’nin üzerinde
Bu değerlerin altına düşülmesi, kalp-damar hastalıkları riskinin arttığını gösterebilir.
HDL Kolesterol Neden Düşer?
HDL kolesterolü düşüren bazı yaşam tarzı alışkanlıkları ve sağlık sorunları vardır. Bunlar arasında en sık görülen nedenler şunlardır:
Sigara kullanımı: Damar yapısını bozarak HDL seviyesini düşürür.
Hareketsiz yaşam: Düzenli egzersiz yapmamak HDL’nin azalmasına yol açar.
Aşırı kilo ve obezite: Yağ dokusunun artması, iyi kolesterolün işlevini zayıflatır.
Yanlış beslenme alışkanlıkları: Doymuş yağ ve trans yağ içeren gıdalar HDL’yi azaltır.
Diyabet ve insülin direnci: Metabolik dengesizlikler HDL üretimini olumsuz etkiler.
HDL Kolesterol Nasıl Artırılır?
HDL kolesterol seviyesini yükseltmek mümkündür. Bunun için birkaç yaşam tarzı değişikliği büyük fark yaratır:
Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika yürüyüş veya spor, HDL’yi artırır.
Sağlıklı yağlar tüketin: Zeytinyağı, avokado, ceviz ve balık gibi besinler HDL seviyesini destekler.
Sigara ve alkolü bırakın: Özellikle sigara, HDL’nin düşmanıdır.
Kilo kontrolü sağlayın: Fazla kilolardan kurtulmak, kolesterol dengesini doğal olarak düzenler.
Beslenmede lifli gıdalara yer verin: Tam tahıllar, sebze ve meyveler kolesterolü dengelemeye yardımcı olur.
HDL Kolesterolün Düşük Olması Ne Gibi Riskler Taşır?
HDL seviyesinin düşük olması, damarların içinde plak birikmesine yol açabilir. Bu da ateroskleroz (damar sertliği) riskini artırır. Zamanla kalp krizi, felç ve damar tıkanıklığı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
