Alerjik dermatit, cildin belirli maddelere karşı verdiği aşırı duyarlılık tepkisidir. Genellikle kızarıklık, kaşıntı, kabarcık ve ciltte döküntü gibi belirtilerle kendini gösterir. Alerjik dermatit, bağışıklık sisteminin zararsız bir maddeyi tehdit olarak algılaması sonucu gelişir. Cilt bu maddeyle temas ettiğinde savunma mekanizmaları devreye girer ve inflamasyon başlar.
Alerjik Dermatit Neden Olur?
Alerjik dermatite yol açan birçok madde vardır. Bu maddeler, herkeste aynı etkiyi yaratmaz. En yaygın tetikleyiciler şunlardır:
Nikel ve metaller: Takılar, saatler ve pantolon düğmeleri nikel içerdiğinde alerjiye sebep olabilir.
Kozmetik ürünler: Parfümler, kremler, makyaj malzemeleri cilt reaksiyonuna yol açabilir.
Temizlik ürünleri: Deterjanlar, sabunlar ve çamaşır suyu içeren kimyasallar cilt bariyerini zayıflatabilir.
Lateks: Eldivenler, balonlar ve bazı medikal ürünler lateks içerdiği için hassas kişilerde dermatiti tetikleyebilir.
Bitkiler: Zehirli sarmaşık, ısırgan otu gibi bazı bitkiler ciltle temas ettiğinde alerjik yanıt gelişebilir.
Bu maddelere karşı tekrarlayan maruziyet, alerjik dermatitin kronikleşmesine neden olabilir.
Alerjik Dermatit Belirtileri Nelerdir?
Alerjik dermatit belirtileri genellikle cilt teması sonrasında birkaç saat içinde ortaya çıkar. Yaygın belirtiler şunlardır:
Ciltte kızarıklık ve şişlik
Şiddetli kaşıntı
Kabarcık oluşumu
Pul pul dökülen kurumuş bölgeler
Yanma hissi
Belirtiler genellikle temasın olduğu bölgede yoğunlaşır, ancak bazı vakalarda yayılım gösterebilir. Kaşıma eylemiyle cilt bütünlüğü bozulur ve enfeksiyon riski artar.
Alerjik Dermatit Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis süreci genellikle hastanın öyküsüyle başlar. Hangi maddeyle temas sonrası cilt reaksiyonunun geliştiği araştırılır. Şüpheli alerjenler için yama testi (patch test) uygulanabilir. Bu testle cilde küçük miktarda alerjen madde uygulanır ve cilt 48 saat boyunca gözlemlenir. Reaksiyon oluşursa, alerjen belirlenmiş olur.
Alerjik Dermatit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alerjik dermatit tedavisinde temel hedef, tetikleyici maddeyle teması kesmek ve semptomları hafifletmektir. Tedavi sürecinde şu yöntemler kullanılabilir:
Topikal kortikosteroid kremler: Kaşıntıyı ve inflamasyonu azaltır.
Antihistaminikler: Alerjik tepkiyi baskılayarak rahatlama sağlar.
Nemlendiriciler: Cilt bariyerini güçlendirir, kuruluk ve tahrişi azaltır.
Soğuk kompres: Özellikle kabarcıklı bölgelerde rahatlatıcı etki sunar.
Doğal içerikli cilt bakım ürünleri: Parfüm ve kimyasal içermeyen ürünler tercih edilmelidir.
Ciltte açılmış yara ya da enfeksiyon gelişmişse, antibiyotikli kremler gerekebilir. Tedaviye rağmen semptomlar devam ediyorsa, altta yatan başka alerjenler ya da bağışıklık sistemi sorunları değerlendirilmelidir.
