Adet döngüsü genellikle 21–35 gün arasında değişir ve her kadın için farklı bir ritme sahiptir. Döngünün bu düzeninden sapmalar, özellikle de beklenen tarihte adet başlamaması birçok kişide kaygı yaratabilir. Bazı kadınlar bunu “hamilelik belirtisi” olarak yorumlasa da adet gecikmesi neden olur sorusunun çok daha geniş bir cevabı vardır. Hormonal değişikliklerden strese, yaşam tarzından sağlık sorunlarına kadar pek çok etken adet döngüsünü doğrudan etkileyebilir.
Adet Gecikmesi Nedir?
Adet gecikmesi, beklenen adet tarihinden en az 5–7 gün geçmesine rağmen kanamanın başlamaması durumudur. Her kadın hayatının belli dönemlerinde bunu yaşayabilir ve çoğu zaman neden geçici olabilir. Ancak gecikme sık tekrar ediyorsa altta yatan nedeni anlamak önemlidir.
1. Hamilelik
Adet gecikmesinin en bilinen nedeni hamileliktir. Korunmasız ilişki sonrası adet başlamazsa ilk adım gebelik testi yapmak olmalıdır. Erken dönemde hormon seviyesi düşük olduğu için bazen test geç sonuç verebilir; bu nedenle birkaç gün arayla tekrar denemek daha doğru olur.
2. Stres ve Duygusal Yük
Yoğun stres, vücudun hormon dengesini doğrudan etkiler.
İş temposu
Sınav dönemi
Ailevi problemler
Uyku düzensizliği
gibi etkenler adet döngüsünün gecikmesine neden olabilir. Beynin hipotalamus bölgesi, stres altında yumurtlamayı geçici olarak baskılar.
3. Hormon Dengesizlikleri
Kadın üreme sistemi tamamen hormonlarla yönetildiği için küçük bir hormonal değişim bile döngüyü etkileyebilir.
Bunun en yaygın sebepleri:
Tiroid hormonlarının az veya fazla çalışması
Prolaktin hormonunun yüksek olması
Östrojen dengesizliği
Tiroid sorunlarında adet gecikmesine ek olarak halsizlik, kilo değişimi ve saç dökülmesi de görülebilir.
4. Polikistik Over Sendromu (PCOS)
Adet gecikmesi neden olur sorusunun en sık yanıtlarından biri PCOS’tur.
Bu durumda yumurtlama düzeni bozulur ve döngüler uzar.
Belirtileri arasında:
Düzensiz adet
Akne
Tüylenme
Kilo artışı
bulunur. PCOS kronik bir durumdur ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir.
5. Aşırı Kilo Değişimi
Ani kilo alma veya hızlı kilo verme, hormon üretimini etkileyerek adet gecikmesine neden olabilir.
Çok düşük kalorili diyetler
Yemek bozuklukları
Aşırı egzersiz
vücudun enerji dengesini bozduğu için yumurtlamayı baskılayabilir.
6. Kronik Hastalıklar
Ani gelişen veya uzun süre devam eden bazı sağlık sorunları döngüyü etkiler:
Diyabet
Çölyak hastalığı
Bağırsak emilim problemleri
Böbrek veya karaciğer rahatsızlıkları
Vücut bu durumlarda önceliği temel fonksiyonlara verir ve üreme sistemi geçici olarak yavaşlayabilir.
7. Doğum Kontrol Hapları ve Diğer İlaçlar
Doğum kontrol hapları genellikle adet düzenleyici olarak bilinir ancak kullanımı bıraktıktan sonra birkaç ay adet gecikmesi yaşanabilir.
Hormon içerikli bazı ilaçlar da döngüyü etkileyebilir:
Kortizon
Antidepresanlar
Tiroit ilaçları
Prolaktini artıran ilaçlar
Bu nedenle yeni ilaç kullanmaya başladıysan gecikmenin sebebi bu olabilir.
8. Menopoza Yakınlaşma (Perimenopoz)
Genellikle 40’lı yaşlardan sonra adet döngüsü düzensizleşebilir.
Gecikme
Ara kanama
Yoğun veya hafif adet
gibi değişiklikler menopoz öncesi dönemin doğal bir parçasıdır.
9. Emzirme Dönemi
Doğum sonrası emziren kadınlarda prolaktin hormonu yüksek olduğu için adetler bir süre geri dönebilir veya çok düzensiz olabilir.
10. Fazla Egzersiz
Profesyonel sporcularda veya günlük yoğun fiziksel aktivite yapan kişilerde adet gecikmesi sık görülür. Vücut enerji tüketimini düzenlemek için yumurtlamayı azaltabilir.
Adet Gecikmesinde Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Gecikme 10–15 günü geçtiyse
2–3 ay üst üste düzensizlik yaşanıyorsa
Çok şiddetli karın ağrısı veya lekelenme varsa
Hamilelik şüphesi elimine edilemiyorsa
Tiroid, PCOS veya hormon bozukluğu belirtileri bulunuyorsa
bir kadın doğum uzmanına görünmek gerekir.
Adet gecikmesi neden olur sorusunun yanıtı kişiden kişiye değişse de çoğu zaman geçici nedenlere bağlıdır. Ancak düzenli takip yapmak ve vücudun verdiği sinyalleri ciddiye almak sağlıklı bir döngü için en önemli adımdır.
