Ortoreksiya Nervoza, adı çok bilinmese de birçok kişinin farkında olmadan yaşadığı bir yeme bozukluğudur. Bu rahatsızlık, sağlıklı beslenme takıntısına dönüşen bir davranış biçimiyle ortaya çıkar. Kişi, ne yediğini sürekli kontrol eder, organik ve katkısız besinlere saplantılı şekilde odaklanır. Başta iyi niyetli gibi görünen bu tutum, zamanla sosyal yaşamı, ruh sağlığını ve fiziksel dengeyi bozar. Peki Ortoreksiya Nervoza nedir ve nasıl fark edilir?
Ortoreksiya Nervoza Nedir?
Ortoreksiya Nervoza, ilk kez 1997 yılında Dr. Steven Bratman tarafından tanımlandı. Klasik yeme bozukluklarından farklı olarak, amaç kilo vermek değil “temiz” ve “doğru” beslenmektir. Ancak bu takıntı kişinin yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürür. Ortoreksiya Nervoza nedir sorusuna en net yanıt; sağlıklı beslenme kaygısının hayatın merkezine oturması ve kişinin gündelik yaşantısını bu düşünceye göre şekillendirmesidir.
Ortoreksiya Belirtileri Nelerdir?
Ortoreksiya belirtileri genellikle masum bir diyete başlamakla ortaya çıkar. Ancak zamanla kişi, ne yiyeceğine saatlerce kafa yorar. Etiket okuma takıntısı gelişebilir, dışarıda yemek yemekten kaçınabilir. Arkadaşlarla yapılan yemekli etkinlikler strese dönüşebilir. Birey, kendi belirlediği “sağlıksız” gıdaları tükettiğinde suçluluk hisseder, hatta kendini cezalandırabilir.
Zihinsel olarak sürekli “en doğru yiyeceği” seçmeye çalışmak, kaygıyı artırır. Sosyal izolasyon, gerginlik, huzursuzluk ve depresyon gibi ruhsal etkiler zamanla belirginleşir. Ortoreksiya Nervoza’nın bir diğer önemli belirtisi, kişinin sağlıklı beslendiğini sürekli vurgulaması ve bu konuda çevresini eleştirmesidir.
Ortoreksinin Nedenleri Nelerdir?
Ortoreksiya Nervoza’nın nedenleri çok yönlüdür. Sosyal medya ve dijital platformlarda “mükemmel” beden ve beslenme üzerine kurulu içerikler büyük etki yaratır. Kişiler bu içerikleri örnek alarak ideal sağlık algısı geliştirir. Aynı zamanda kontrol ihtiyacı yüksek, mükemmeliyetçi yapıya sahip bireyler bu duruma daha yatkın olur.
Travmatik yaşam olayları, beden algısıyla ilgili yaşanan problemler ve kaygı bozuklukları da Ortoreksiya Nervoza’nın temel nedenleri arasında yer alır. Bazen çevreden gelen baskılar ya da aşırı diyet kültürü de bu durumu besleyebilir.
Ortoreksiya Nasıl Tedavi Edilir?
Ortoreksiya Nervoza nedir ve nasıl tedavi edilir sorusu, bu durumla mücadele eden birçok kişi için önemlidir. Tedavide ilk adım farkındalık kazanmaktır. Kişi, sağlıklı beslenme adına yaptığı davranışların yaşamını olumsuz etkilediğini kabul ettiğinde iyileşme süreci başlar.
Psikoterapi, özellikle bilişsel davranışçı terapi, bu süreçte oldukça etkilidir. Kişinin yemekle ve bedenle kurduğu ilişki yeniden yapılandırılır. Gerekirse beslenme uzmanı desteği ile sağlıklı ama esnek bir yeme düzeni oluşturulur. Aile desteği ve sabır da iyileşme yolculuğunun önemli parçalarıdır.
Ortoreksiya Nervoza, modern dünyanın sağlıklı yaşam takıntısının gölgesinde büyüyen bir sorundur. Bu nedenle bilinçlenmek, kendi davranışlarımızı fark etmek ve gerektiğinde destek almak, hem beden hem de ruh sağlığımız için önemli bir adımdır.
